Gölge yazar nedir?
Gölge yazar veya hayalet yazar (Ghostwriter), başkası adına kitap, makale veya içerik üreten; ancak kendi ismiyle yayımlamayan profesyonel yazardır. Fikir, anı ya da uzmanlık bilgisini, sahibinin anlatım tarzına uygun biçimde yazıya döker.
Türkiye’de (hatta dünyada) hâlâ birçok insanın bilmediği, daha önce hiç duymadığı bir kavram gölge yazar veya hayalet yazar. İnsanlara gölge yazar olduğumu söylediğimde, daha önce bu kavramı duymuş biriyle pek karşılaşmadığımı söyleyebilirim.
Gölge Yazar veya Hayalet Yazar Nedir?
Gölge yazar veya hayalet yazar, bir başkasının fikrini, hikâyesini veya deneyimini onun adına kaleme alan kişidir. Kitap, makale, konuşma metni gibi çeşitli türlerde içerikler üretirler.
Gölge yazarlığın ilk olarak ABD’de ‘Ghost Writer’ (Hayalet Yazar) ismiyle ortaya çıktığı söylenir ama aslında gerek ülkemizde gerek dünya genelinde yaygın bir meslektir ve tarihi çok daha öncelere dayanır. Yakın zamana kadar pek bilinmeyen gölge yazarlık, son yıllarda özellikle basının da ilgi göstermesiyle dikkat çekmeye başladı. Bugün artık birçok ünlü yazarın, birçok medyatik ismin gölge yazarla çalıştığı aşikâr.
Amerika’da her yıl yayımlanan kitapların yaklaşık %60’ında gölge yazarlık katkısı vardır (Ghostwriters & Co, 2024). Peki, Türkiye’de durum ne? Türkiye’de bu oran tam bilinmese de özellikle kişisel gelişim, roman ve biyografi alanında hızla yaygınlaşıyor.
Gölge Yazar Tam Olarak Ne Yapar?
Başta da belirttiğim gibi, danışanlarının fikirlerini, anılarını veya uzmanlık alanlarını yazılı hale getirirler. Bu, kişisel gelişim kitaplarından romana, otobiyografiden gezi yazılarına, bilişim alanından politikaya kadar, yayınlamak istediğiniz her tür kitap olur. Siz kafanızdan geçen, kaleme alınmasını istediğiniz konuyu anlatırsınız. Gölge yazar da bunları edebi bir dille kâğıda (gerçi artık pek kâğıt da kalmadı, bilgisayarda çalışıyoruz) döker. Sizin yerinize araştırma yapar. Bir kitap dosyası haline getirir ve size teslim eder. Siz bu dosyayı, kendi adınızla, kendi imzanızla kitap olarak bastırırsınız. Bu süreçte, danışanın anlatım tarzını ve ses tonunu yansıtarak, metnin kişisel ve özgün olmasını sağlar. Ayrıca, metnin yapısını oluşturur, düzenler ve gerektiğinde yeniden yazar.
Kişisel olarak nasıl bir yöntem izlediğimi, “Çalışma Alanım ve Yöntemim” başlıklı yazıda detaylı bir şekilde anlattım.
Gölge Yazardan Kimler Faydalanabilir?
Sorunun yanıtı basit: Herkes! Herhangi bir konuda kitap yazmak isteyen ama çeşitli nedenlerle bunu yapamayan herkes. Gölge yazarlar, yazma konusunda zamanı olmayan, yazma becerisine güvenmeyen veya profesyonel bir dokunuş isteyen kişiler tarafından tercih edilir. Bunlar arasında iş insanları, akademisyenler, sanatçılar ve siyasi liderler de bulunur.
- Kendi otobiyografisini yazdırmak isteyen iş insanları
- Uzmanlık alanına dair içerik üretmek isteyen profesyoneller
- Akademik alanda kitap yazmak isteyen ama zamanı olmayanlar
- Kendi hikâyesini kitaplaştırmak isteyen içerik üreticileri (influencer, YouTuber vb.)
- Editöryel destek ve yazım danışmanlığı arayan yazar adayları
- Sadece ailesiyle paylaşmak üzere kişisel kitap yazdırmak isteyen bireyler
- Konuşma metni veya eğitim içeriği hazırlamak isteyen eğitmenler
- Roman yazmak isteyen ama nasıl yazacağını bilmeyen yazar adayları
Gölge Yazarlıkta Gizlilik Neden Önemlidir?
Gölge yazarlık sürecinde gizlilik esastır. Danışan ve gölge yazar arasında yapılan gizlilik sözleşmeleri, yazının kimin tarafından yazıldığının açıklanmamasını sağlar. Bu, danışanın itibarını korurken gölge yazarın da profesyonelliğini sürdürmesine yardımcı olur.
Evet, gölge yazarlık tamamen yasal bir hizmettir. Taraflar arasında yapılan gizlilik ve telif devri sözleşmeleri bu süreci hukuken de güvenli hâle getirir.
Gölge Yazarlık Süreci Nasıl İşliyor?
Basitçe şöyle anlatayım; siz kafanızdaki kitap projesini anlatıyorsunuz, üzerinde anlaşmaya varırsak bir sözleşme imzalıyoruz. Bu sözleşmede; projenin tahmini teslim tarihi, maliyeti, çalışma yöntemleri ve gizlilik ilkesi gibi maddeler yer alıyor.
Sözleşmede genellikle yazar ismi olarak danışan belirtilir. Gölge yazar, bu hakkı devreder; böylece eser, tamamen sizin adınıza yayımlanır.
Başlangıç için bir miktar ödeme yapılıyor ve yazım süreci başlamış oluyor. Projenin içeriğine ve talebe göre, yazılan metinler belli aralıklarla eser sahibine gönderiliyor, gerek duyulursa üzerinde konuşuluyor, fikir alışverişinde bulunuluyor. Projenin süresine ve niteliğine göre, ara ödemeler yapılıyor. Dosya tamamen bittiğinde eser sahibinin son onayına sunuluyor, kalan bakiye kapatılıyor ve kitap yazım süreci tamamlanır.
Tüm süreç boyunca gölge yazar, danışanla düzenli olarak iletişimde olur. Genellikle e-posta, telefon görüşmesi veya online toplantılarla bilgi paylaşılır.
Gölge yazarlık sürecini 5 adımda şu şekilde özetleyebilirim;
- İletişim Kurma: Danışan, gölge yazarla iletişime geçerek projesini anlatır.
- Planlama: Yazılacak metnin türü, kapsamı ve teslim tarihi belirlenir.
- İçerik Toplama: Danışan, gerekli bilgileri ve materyalleri sağlar.
- Yazım Süreci: Gölge yazar, metni oluşturur ve danışanın onayına sunar.
- Revizyon: Gerekli düzenlemeler yapılarak, metin son haline getirilir.
Bir kitabın yazım süresi genellikle 4 ila 24 hafta arasında değişir. Konunun kapsamı, danışanın katkı düzeyi ve proje tipi bu süreyi etkiler. Projeye göre 1 yıla çıkabilir.
Gölge Yazar Ücretleri Ne Kadar?
Gölge yazarlığın standart bir ücreti yok. Ücretler;
- Kitabın türü
- Kitabın konusu
- Kurgunun kim tarafından yapılacağı
- Sayfa sayısı
- Proje için gerekli zaman
gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Bu konuda daha detaylı bilgiyi “Gölge Yazarlık Ücretleri” başlıklı yazımda bulabilirsiniz.
📌 Sık Sorulan Sorular
Evet, gölge yazarlık yasal bir hizmettir. Ancak, akademik çalışmalarda etik kurallar gereği dikkatli olunmalıdır.
Evet, gölge yazarla yapılan sözleşmelerde isim hakkı genellikle danışana aittir.
Projenin kapsamına bağlı olarak süre değişir. Ortalama bir kitap projesi birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir.
Gölge yazar, düzenli olarak danışanla iletişim kurarak projenin her aşamasında bilgi verir ve onay alır.
Bunlar dışında merak ettiklerinizi “Sık Sorulan Sorular” sayfasında yanıtladım.
İlgili Yazılar
Hayalet yazarlık ve gölge yazarlık konusunu daha iyi anlamak için aşağıdaki yazılardan da faydalanabilirsiniz. Kavramları derinleştiren ve uygulamaya dair detaylar sunan içerikler sizi bekliyor.
- Hayalet Yazar ile Gölge Yazar Arasındaki Fark Nedir?
İki kavram sık sık karıştırılıyor. Bu yazıda, rollerini ve çalışma biçimlerindeki temel farkları net biçimde anlattım. - Yazar Koçu ile Gölge Yazar Farkı
Yazma sürecinde dışarıdan destek almak isteyenler için iki farklı rol… Hangisi ne yapar, nasıl çalışır? - Gölge Yazarlık mı Yazar Koçluğu mu? (Hangisi Size Uygun?)
Kendi kitabınızı yazmak istiyor ama nasıl bir destek almanız gerektiğini bilmiyor musunuz? Bu yazı karar vermenize yardımcı olur. - Gölge Yazarlık ve İş Dünyası
Kitap sahibi olmak, uzmanlık alanınızı güçlendirmenin en etkili yollarından biri. İş dünyasında gölge yazarlığın yeri ve önemi üzerine. - Gölge Yazarla Çalışmanın Sırları
Etkili bir kitap ortaya çıkarmak için yazardan ne beklenir? Gölge yazarla çalışırken süreci verimli hale getirmenin yolları.
İletişime Geç
Yazma süreciyle ilgili danışmak, kitap fikrini paylaşmak veya merak ettiğiniz sorularınız için iletişim sayfasındaki formu kullanabilir ya da aşağıdaki seçeneklerden birini tercih edebilirsiniz.
